De Polyvagaaltheorie: Hoe vroegere trauma’s ons leven verstoren

De Polyvagaaltheorie gaat over de verbinding tussen ons gedrag en het autonome zenuwstelsel. Dit wordt ook wel copingsgedrag of de overlevingsstrategie genoemd. Het geeft duidelijk inzicht in reacties op levensbedreigende gebeurtenissen waarbij men de weg naar een veilig gevoel is kwijtgeraakt. Het is een reactie op onmacht, angst en onveiligheid.

Een voorbeeld: sommige mensen hebben een vlakke gezichtsuitdrukking, verminderd vermogen tot het verwerken van signalen, moeite met oogcontact en een gebrek aan intonatie en melodie in de stem. Dit komt onder andere voor bij:

• Slachtoffers van PTSS;
• Slachtoffers van seksueel of lichamelijk misbruik;
• Stotterende kinderen;
• Te vroeg geboren baby’s;
• Mensen met autistische symptomen;
• Persoonlijkheidsstoornissen.

Het wordt veelal veroorzaakt door het niet goed werken van ons autonoom zenuwstelsel (nervus vagus).
Dit zenuwstelsel heeft een grote invloed op de verbindingen en uitdagingen in ons dagelijks leven en het laat ons voelen hoe we eraan toe zijn.

Verstoord gevoel van veiligheid

Trauma’s, groot of klein, verstoren het gevoel van veilige verbondenheid. We raken daardoor uit balans met extreme reacties als gevolg. Vervolgens staat ons autonome zenuwstelsel in dienst van de overleving. En doordat we onszelf onbewust beschermen, zijn we minder in staat om op een gezonde manier contact met anderen te leggen.

We creëren een denkbeeldige muur om onszelf te beschermen. Mede door onze vroege levenservaringen en/of trauma’s verliezen we ook de verbinding met onszelf. De nare ervaringen en triggers zijn uiteindelijk zo diep weggestopt dat we ons er niet meer bewust van zijn.

De werking van de nervus vagus

De nervus vagus reageert, zonder bewustzijn, via drie opvolgende systemen op een voorspelbare manier:

• De ventrale vagus bij het hart (veiligheid en verbinding);
• Het sympathische zenuwstelsel bij de maag (vechten
  en vluchten);
• De dorsale vagus bij de darmen (vastzetten en de
  muur optrekken);

Door middel van allerlei zenuwen in ons gezicht gaan deze signalen direct naar ons hart. Voelen we ons veilig, dan maken we verbinding. Maar als we ons niet veilig voelen, dan schakelt de nervus vagus over naar de maag (vechten en/of vluchten).

Komt er dan nog geen verbinding tot stand, dan verplaatst het gevoel zich naar de darmen en zetten we het vast (denk aan PDS zonder aanwijsbare medische oorzaak). Dit leidt tot een verhoogde staat van paraatheid en controle, waardoor we bedreven raken in overlevingsgedrag.

Polyvagaaltheorie en de weg terug naar veiligheid

Vroegkinderlijke overlevingsreacties kunnen veranderen in vastgeroeste patronen voor het leven. En juist die patronen willen we oplossen. Het overlevingsgedrag vanuit de vroege levensjaren en trauma kan gelukkig worden omgevormd door therapie.

Hypnotherapie Heemskerk combineert de Polyvagaaltheorie met andere therapievormen om de weg naar veiligheid, bescherming en verbinding te vinden. Door onze methodes zijn we beter in staat om te bepalen hoe het gesteld is met de emotionele reacties en het overlevingsgedrag van de cliënt.

Hoe kunnen we het gevoel van veiligheid en vermogen tot verbinding herstellen? Wat kan de cliënt zelf
doen om inzicht te krijgen in het eigen overlevingsgedrag? En tot slot: hoe herkennen we de triggers?

Het doel van deze therapie is om ervoor te zorgen dat de cliënt zich veilig genoeg voelt om de controle los te laten. Om risico’s te durven te nemen en om weer verliefd te worden op het leven.

Meer weten over de nervus vagus en/of de Polyvagaaltheorie? Neem dan contact op met onze praktijk of maak eenvoudig een afspraak.